Солтүстік Каролина университетінің заң факультеті жасанды интеллектіні сот процесіне қосу бойынша көрнекі тәжірибелік эксперимент ұйымдастырды. Бұл оқу процесінде басты алқалы мүшелер ретінде үш ірі жасанды интеллект таңдалды.
Оларға OpenAI компаниясының ChatGPT, xAI компаниясының Grok және Anthropic компаниясының Claude жүйелері кірді. Оқу соты жасөспірімдерді тонаумен айналысқан қылмыскер ісін қарады. Іс ойдан шығарылған болса да, факультет оқытушылары жасанды интеллектілердің жұмысын мұқият бағалау үшін ең толық ақпаратты жинаған.
Нәтижесінде үш жасанды интеллект те заңгер ретінде тиімді жұмыс істей алмады. Олар тек қана нашар кеңесшілер емес, нақты қызмет атқаруға қабілетсіз екенін көрсетті.
Мысалы, Grok түсініксіз себептермен нацистерге қызығушылық танытып, расистік ұрандар мен сот қатысушыларын кемсіту сөздерін араластыра бастады. Басқа жүйелер мәні маңызды емес деректерге назар аударып, мәтіндегі қателіктер арқылы оқиғаның мағынасын бұрмалады. Олар құқықтық тәжірибені қолдануға, куәлардың мінез-құлқын зерттеуге, дене тілін бағалауға тырыспады және сотта қабылданған көптеген рәсімдерді елемеді.
Дегенмен, эксперимент екі себеп бойынша сәтті деп танылды. Біріншіден, қазіргі уақытта толық жетілген жасанды интеллект модельдері жоқ, әрбір нұсқа – жетілдіру жолындағы кезең ғана. Сондықтан олардың қателіктері құпталады: бұл әзірлеушілерге маңызды қорытындылар жасауға және модельді жетілдіруге мүмкіндік береді. Екіншіден, тәжірибе сот жүйесінің жасанды интеллектіні қолдануға дайын еместігін нақты көрсетті, бұл заңгерлерге ескерту ретінде қабылдануы тиіс.
Эксперимент авторлары басты себептің бірі заңгерлер арасында жасанды интеллектке деген сансыз қызығушылық екенін жасырмайды. Сауалнамаға сәйкес, бұл саладағы мамандардың төрттен үш бөлігі жасанды интеллект қызметін пайдаланады және бұл шығындарды бюджеттік жоспарға алдын ала қосады. АҚШ соттары жиі заңгерлерге қателіктеріне байланысты айыппұл салатындықтан, жасанды интеллектке сенудің қаржылық тәуекелі бар.
Заң факультетінің оқытушылары жағдайды өздері өзгерте алмайтынын мойындайды, сол себепті жасанды интеллектінің құқық саласында қолданылуы тек кеңейеді деп болжайды. Сол себепті бұл процесті реттеу мен жүйелеудің жолдары жолдарын іздеу – қазіргі таңда жалғыз дұрыс шешім болып отыр.
