Жаңашылдық, тапқырлық пен анимеге қызығушылық танытатын адамдардың негізгі ерекшеліктерінің бірі болып табылады. Дизайнерлер, бағдарламашылар, суретшілер, жазушылар және тіпті ғалымдар анимедегі жаңа идеялар мен ерекше тәсілдерден шабыт алады. Бұл жанрда философия, психология, шығармашылық режиссура және тағы басқа да қазіргі заманымызға тән маңызды тақырыптар жиі қозғалады.
Осы мақалада біз анимеге қызығатын және ақпараттық технологиялар саласында әртүрлі бағытта жұмыс істейтін мамандармен әңгімелестік. Алғашқы сұхбаттасушымыз — белгілі бір компанияның бас бағдарламашысы Николай Скорин.
— Николай, технологиялар немесе ғылым тақырыбына қатысты қандай анимелерді жақсы көресіз?
Николай: Әрине, бар. Менің осы жанрдағы ең ұнататын анимелерім — «Қорғандағы рух» («Ghost in the Shell»), «Онлайн қылыш шеберлері» («Sword Art Online») және «Киберпанк: Жиегінде жүгіргендер» («Cyberpunk: Edgerunners»).
Мысалы, «Қорғандағы рух» адам мен машина арасындағы мағыналы өзара әрекеттестік идеясына негізделген. Мұнда технологиялар жай фон болып қана қоймай, адамның санасының жалғасы ретінде қарастырылады. Бұл маған пайдаланушыны түсініп, оған бейімделетін интерфейстер мен жүйелерді қалай құруға болатынын ойландырады. Сонымен бірге анимедегі жеке тұлға мен жасанды интеллект арасындағы шекара туралы философиялық мәселелер автоматтандыру мен адам факторының тепе-теңдігін іздеуге ынталандырады.
— Анимеде көрсетілген технологиялар қаншалықты шынайы қолданылған деп бағалайсыз?
— Бағдарламашы ретінде мен анимедегі технологияларды біздің шынайы өміріміздегі ғылыми жетістіктер мен әлеуеттің көрінісі деп есептеймін. Көптеген идеялар — жасанды интеллект, кибернетика, виртуалды әлемдер — бастапқыда фантастикаға ұқсаса да, олардың негізінде нақты ғылыми тұжырымдар жатыр. Кейде мұндай туындылар мені болашақ технологиялардың қоғамға әсері туралы ойлауға жетелейді.
— Анимеден алған идеялар немесе шабыт сіздің өз жобаларыңызға әсер етті ме?
—Әрине. Ең көп әсер еткен екі аниме — «Қорғандағы рух» және «Онлайн қылыш шеберлері».
«Онлайн қылыш шеберлері» мен үшін ерекше шабыт көзі. Бұл анимеде виртуалды шындықтың жаңа өмір саласына айналуы қарастырылады. Ол ойын емес, адамның толыққанды сезініп, өзара әрекеттесіп, дамитын жаңа әлемі. Бағдарламашы ретінде бұл тұжырым технологиялардың тек құрал ғана емес, жаңа кеңістікті қалыптастыруға қабілетті екендігін көрсетеді. Мұндай идея маған цифрлық технологиялар арқылы адамның өмір тәжірибесін байытуға мүмкіндік беруді ойлауға итермелейді.
Шамамен жиырма жыл бұрын белгілі жазушы Сергей Лукьяненко «Айна лабиринті» трилогиясында виртуалды шындыққа толық ену технологиясын сипаттаған болатын. Уақыт өте келе бұл идея аниме «Онлайнда қылыш ұстайтын шеберлер» деп аталатын туындыда көркем әрі әсерлі түрде көрініс тапты, және мен сенемін, біз бұл технологияны міндетті түрде жүзеге асырамыз. Болашақта біз интернетте тек мәтін алмасып, мысық суреттерін жіберіп қана қоймай, виртуалды әлемге толық еніп, әлемнің түкпір-түкпірінде болса да, достарымызбен бірге Ривенделл патшалығында уақыт өткізе аламыз.
Бүгінде бұл бағыттағы қадамдарды көріп отырмыз — мысалы, Apple компаниясы Vision Pro құрылғысын белсенді түрде дамытып, шынайылық пен виртуалды әлем арасындағы шекараны жоюға ұмтылуда. Ал Meta мен Sony толық енуге арналған VR платформаларын дамытуда, олар тек ойынға ғана емес, жұмыс процестеріне де бағытталған.
Біздің қонақпен келісетін болсақ, аниме кәсіби инновациялық идеяларды іске қосуға, әзірлеушілердің қиялын кеңейтуге және IT саласындағы міндеттерді шешудің жаңаша тәсілдерін ұсынуға ықпал етеді. Себебі анимедегі технологиялар фантастикалық көрінгенімен, олардың негізінде шынайы ғылыми принциптер жатыр. Бұл оларды жай ғана көңіл көтеретін фантастика емес, болашаққа деген болжамдар мен ойланулар етеді.
Айта кету керек, «Онлайнда қылыш ұстайтын шеберлер» анимесінде немесе Лукьяненконың кітаптарында виртуалды әлемдерге толық ену көрсетіледі — және жазушы мұны нақты мамандықпен байланыстырады. Метавселендер, XR, VR, нейроинтерфейстер — бұлар фантастика емес, IT мамандары назар аударып отырған технологиялық болашақтың шекаралары.
Виртуалды шындық (VR) — бұл арнайы көзілдірік немесе шлем арқылы толықтай виртуалды ортаға ену. Мұндай технологияны PlayStation VR2 (PS5 үшін), Oculus Quest пен HTC Vive құрылғылары қолданады.
Кеңейтілген шындық (XR) — VR, AR және MR технологияларын біріктіретін кең мағынадағы ұғым. Ол көбінесе ойындарда, медицина саласында және білім беру процесінде қолданылады.
Кеңейтілген нақты шындық (AR) — нақты әлемге камера немесе арнайы көзілдірік арқылы цифрлық элементтерді қосу. Мысалы, Pokémon GO ойынында және Apple компаниясының Vision Pro AR-кізілдірігінде кездеседі.
Аралас шындық (MR) — виртуалды және нақты әлемдердің үйлесімі. Бұл технологияда пайдаланушы екі әлеммен бір мезгілде өзара әрекеттеседі. Microsoft компаниясының HoloLens 2 құрылғысы осы технологияны пайдаланады. Ол нақты және виртуалды әлемдерді қатар көріп, олардың арасындағы байланысқа араласады. Apple Vision Pro құрылғысы да MR санатында, ол нақты мен цифрлық әлем арасындағы шекараны «ерітеді».
Сонымен қатар, нейроинтерфейстер — ми мен компьютер арасындағы байланыс жүйесі. Илона Масктың Neuralink компаниясы 2024 жылы алғашқы сәтті миға чип орнатуды жүзеге асырып, ой күшімен интерфейсті басқару мүмкіндігін ашты. Ұқсас зерттеулер Synchron, Blackrock Neurotech және OpenBCI компанияларында да жүріп жатыр. Бұл технологиялар фантастика емес, бүгінгі медицина мен нейротехнологияның дамыған саласы. Атап айтқанда, Synchron, Blackrock Neurotech пен OpenBCI Neuralink-тің бәсекелестері және парализделген науқастарға көмектесумен айналысады.
Қазір біз цифрлық технологиялар мен бағдарламалау саласындағы өзекті тақырыптарға тоқталып, 1С бағдарламасын әзірлеуші Мария Скоринамен әңгімелесеміз. Ол өз ойын ортаға салып, бағдарламалаудың қазіргі заманғы үрдістері жайлы әңгімелейді.
— Анимеге деген қызығушылығыңыз IT саласындағы кәсіби дамуыңызға қалай әсер етеді?
Бастапқыда аниме мен IT саласының арасында байланыс жоқ сияқты көрінуі мүмкін, бірақ шын мәнінде аниме маңызды қасиеттерді дамытады: детальдарға мән беру, визуалды ойлау қабілеті және жүйелерді өз ережелері бар тірі әлем ретінде көру дағдылары. IT мамандығында бұл қасиеттер күрделі үдерістерді түсінуге, ерекше шешімдер табуға және тек жұмыс істеп қана қоймай, эмоция тудыратын өнім жасауға көмектеседі. Яғни шабыт беретін шешімдерге ұмтылады.
— Анимеде кәсіби жұмысыңызбен ұштасатын қандай тақырыптар, идеялар немесе тәсілдер кездеседі?
Анимеде жиі құру, адамның технологиямен үйлесімі және жасалған нәрсеге жауапкершілік секілді тақырыптар қозғалады. Бұл менің мамандығыммен тікелей байланысты — мен де әрбір бөлшегі үйлесімді жұмыс істейтін әлемдерді жасаймын, ал технологиялар адамдарға қызмет етуі тиіс. Жақсы анимедегі сияқты, кодта тек функционалдық пен логика ғана емес, нәтижеге салынған жан да маңызды.
— Көптеген анимелер технологиялар, жасанды интеллект және виртуалды шындық тақырыптарын қозғайды. Бұл қазіргі технологияларды және IT саласындағы трендтерді қабылдауыңызға қалай әсер етеді?
Анимеде технологияларды тек құрал ретінде ғана емес, сонымен қатар адам табиғатының көрінісі ретінде қарастырады. Онда жасанды интеллект, виртуалды әлемдер және прогресс — бұл жай ғана кодтар мен алгоритмдер емес, адамның машинамен, сана мен мәліметтермен арасындағы шекаралар туралы. Осы себепті мен IT-ді құрғақ техникалық сала емес, инновациялар мен адамгершіліктің тепе-теңдігін іздейтін тірі экожүйе ретінде қабылдаймын.
Мен үшін аниме мен технологиялар бір бүтінге айналды, олар бір-бірін толықтырады әрі шабыт береді. Аниме маған логикадағы сұлулықты көруге, қиындықтардан қорықпауға және шын мәнінде жаңалық жасауға талпынуға көмектеседі. Онда зерттеу рухы, жаңалыққа ұмтылыс бар — бұл бағдарламалау үшін аса маңызды.
Ал технологиялар өз кезегінде армандарды шындыққа айналдыруға мүмкіндік береді. Код жазғанда оның ішінде ғылымның үзіндісі, шабыттың тамшылары және қатарындағы тарихтың өмірге келуі барын сеземін.
Осылайша, екі сұхбат та анимеге қатысты қызықты тақырыптарды ашып берді. Марияның жауаптарынан аниме визуализация мен жүйелік ойлауды дамытатынын, IT саласының тек құрғақ инженерлік жұмыс емес, жанды гуманистік орта екенін көруге болады. Бұл салада аниме IT мамандарына адамдар мен технологияларды бір бүтін ретінде түсінуге көмектеседі.
Николай мен Мария үшін аниме жай ғана көңіл көтеру емес, керісінше шабыттың қайнар көзі әрі заманауи технологияларға жаңа көзқарас. Анимация арқылы олар өз жұмысына тек код пен логика емес, сонымен бірге өміршең оқиғалар, эмоциялар мен мән қосады. Бұл оларға тек жұмыс істейтін өнімдерді ғана емес, нағыз адам өмірін жақсартып, гуманистік құндылықтарды алға шығаратын жобаларды жасауға мүмкіндік береді. Қызықты тақырыптың жалғасы міндетті түрде болады!
