Қаржы министрлігі мемлекеттік аудит жүйесін цифрландыру бағытында ауқымды жұмыс жүргізіп жатыр. Соның аясында «Онлайн бюджет мониторингі» атты жаңа модуль іске қосылды. Бұл жүйе бюджет қаржысының мақсатты жұмсалуын нақты уақытта бақылауға, бақылау тетіктерін автоматтандыруға және заңбұзушылықтарды жедел анықтауға мүмкіндік береді. Нәтижесінде қаржылық операциялардың ашықтығы артып, бюджеттік қаражатты басқарудың тиімділігі күшейе түседі.
Онлайн жүйе әлеуметтік сала ұйымдарындағы еңбекақы төлеу тәртібін қашықтан бақылауға жол ашады. Енді мониторинг тек білім беру саласын ғана емес, сондай-ақ денсаулық сақтау, мәдениет, туризм және спорт салаларын да қамтиды. Күн сайын 6000-ға жуық мемлекеттік мекеменің 140 миллион теңгеден астам сомаға жасалған транзакциялары сараптаудан өтеді.
Жыл басынан бері жүйенің көмегімен 664 миллион теңгеден астам заңсыз шығынның алдын алу мүмкін болды.
Дегенмен, барлық жағдайда алдын алу шаралары жеткіліксіз болуы мүмкін. Мәселен, Батыс Қазақстан облысындағы аудандық кітапханалар жүйесінде жүргізілген аудит барысында бухгалтердің жеке шотына 45 миллион теңгеден астам қаражат заңсыз аударылғаны анықталды. Ал Алматы қаласында бірнеше ескертуге қарамастан, білім басқармасы мамандандырылған гимназияның директорын және бір мектептің бухгалтерлік құрамын жұмыстан босату туралы шешім қабылдады.
Жүйені жетілдіру бағытында енді қауіпті белгілер анықталған сәтте мониторинг нысандарына автоматты түрде хабарлама жіберілетін функция іске қосылды. Сонымен қатар, бұл ақпарат Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігіне және оның аймақтық бөлімшелеріне де жіберіледі. Бұл – жүйенің алдын алу мақсатына негізделгенін тағы бір мәрте көрсетеді.
«Онлайн бюджет мониторингі» модулі деректерді өңдеу мен есептілік әзірлеуге кететін уақытты едәуір қысқартты. Соның арқасында аудит процесі жылдам әрі сапалы жүргізіледі.
Қаржы министрлігі Ішкі мемлекеттік аудит комитеті мен «Ұлттық ақпараттық технологиялар» компаниясы бірлесіп, бюджеттік қаражатты заңсыз иемденген тұлғалардан қаражатты мобильді қосымшалар арқылы қайтару тетігін әзірлеуде. Бұл – ерікті түрде өтемақы төлеу тәртібін жеңілдететін маңызды қадам болмақ.
Қаржы министрі Мәди Тақиевтің айтуынша, ведомство барлық ішкі процестерін цифрландыруға мүдделі. Бұл – ашықтықты арттырып, бюджеттік ресурстарды тиімді басқару үшін қажет. Министр цифрлық құралдар, соның ішінде «Онлайн бюджет мониторингі» секілді жүйелер адами фактордың ықпалын азайтып, рутиналық операцияларды автоматтандыруға және бақылау сапасын арттыруға мүмкіндік беретінін атап өтті.
Алдағы уақытта бұл жүйе басқа да цифрлық платформалармен біріктіріліп, бірыңғай әрі ашық бюджеттік басқару кеңістігін қалыптастыруға негіз болмақ. Бұл – мемлекеттік қаржы жүйесінің тиімділігін арттыру жолындағы маңызды қадам.
